ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE OYUNUN ÖNEMİ

Oyun her yaştaki insan için önemlidir. Özellikle çocuk için iletişim kurma biçimidir. Çocuk oyun oynarken dünyayı tanımaya, gözlem yapmaya ve kendini keşfetmeye çalışır. Oyun sağlıklı bir iletişimin parçası ve çocuğun dilidir. Özellikle duygularını sözel olarak ifade edemeyen, bilişsel gelişimini henüz tamamlamamış çocuklar için oyun duyguların dışa vurumu olur.  Çocuğun kendini en rahat ifade ettiği ve duygularını en iyi şekilde yansıttığı yer oyundur. Çocuk için her şey oyunla başlar, çocuk oyunda merak eder, atar, fırlatır, öğrenir. Oyun çocuğun gelişiminin birçok alanında önemli rol oynar. Sosyal becerilerinin gelişmesinde, kurallara uyma becerisinde, iş birliği yapmada, paylaşmayı ve yardımlaşmayı öğrenmek sosyal gelişimine yaptığı katkılardır. Oyun çocukların fiziksel gelişimlerine de katkıda bulunur. Çocuğun özellikle kas beceresi, el becerisi oyunla gelişir. Oyun hem eğitici hem öğreticidir. Doğumdan sonra beyin gelişimi devam ederken, oyun oynamak sinir hücrelerinin ve sinaps bağlantılarının gelişmesine katkıda bulunur ve bu bağlantıların kullanıldıkça geliştiği, yeni bağlantılarında oluşmasına olanak sağlar. Her oyun çocuğun hayal gücünü ve yaratıcılığını ortaya çıkarır.
Yaşlara Göre Oyun
Bebekler için en güzel oyuncak ebeveynleridir. Çünkü bebekler anne veya babasının ellerini izler, yüzlerine bakar ebeveynin onunla konuşması gülümsemesi, yüz hareketleri bebeklerin beyin gelişimini etkiler. 0-1 yaş için en güzel oyunlar fış fış kayıkçı, ce-ce gibi oyunlardır.Agulama, mırıldanma seslerini taklit ederek bebekle karşılıklı sohbetler edilebilir.
Sosyalleşme yaşı olan 3 yaş da ise yapbozlar, bloklar, legolar ile oynanabilir. Bu dönemde çocuk akranlarıyla oynamak ister. Ama aileleriyle oyun oynama istediği bitmez. Ailelerin oyuna dahil olacağı hayali oyunlar, eşyalarla ev yapmak gibi yaratıcı oyunlar oynanabilir. Birlikte şarkılar söylenebilir.
4-6 yaş aralığında çocukla birlikle şarkılar söylenip, danslar edilebilir. Birlikte kitap okumaları yapıp bununla ilgili sohbetler edilebilir. Çocukla birlikte zıplama, takla atma, tırmanma, sallanma gibi hareketli oyunlar ailenin oynayabileceği oyunlardır. Hayali oyunlar oynamak ve taklitler yapmak öğretici olur.
6 yaşından sonra çocuklar genellikle daha kurallı ve hareketli oyunlara yönelirler. Takım oyunlarını severler ve bu dönemde arkadaşlıklar önem kazanır. Aile ile birlikle kutu oyunları, kelime oyunları, oynamak isterler. Çocuğun sevdiği bir spor veya hobi hakkında konuşmak, birlikte spor aktivitelerine katılmak, birlikte araba yıkama, pasta yapmak aile içi paylaşımı arttırır.
6-10 yaş arası yine bu dönemde kutu oyunları, kelime oyunları tercih edilebilir. Sevdiği kahramanlar canlandırabilir. Bilirlikte resimler çizme, boyamalar, danslar yapıp yaratıcılığı desteklenebilir.
Oyuncak Seçimi
Ailelerin zorlandığı bir diğer konu ise oyuncak seçimidir. Oyuncak seçiminde ailenin yapması gereken, çocuğun yaşını göz önünde bulundurmaktır. Oyuncak alımı çocuğun gelişimine uygun olmalı ve hayal gücünü geliştiren oyuncakları tercih etmelidirler. Çünkü çocuğun gelişimine ve yaşına uygun olmayan oyuncak çocuğun ilgisini çekmez. Gelişim düzeyinin altında alınan oyuncak çocuk için yeterli gelmeyebilir, gelişim düzeyinin üstünde alınan oyuncak ise çocuğu mutsuz yapabilir. Oyuncak alırken çocuğun hangi oyuncağı seçtiği ve hangi oyuncağı almak isteği göz önünde bulundurup ona göre alınmalıdır. Çocuğun çabuk sıkılmaması için çok oyuncak alınmamalıdır. Fazla oyuncak olduğu zaman çocuk seçim yapmakta zorlanmakta bu da çocukta kararsızlık yaratmaktadır. Aileler çocuklarıyla alışveriş merkezlerine gittiklerinde çocuklar oyuncak alınması isteyebilir veya tutturabilirler. Aileler bu tür durumlarda çocukla birlikle oyuncak alma zamanı planlayabilirler. Örneğin çocuğa“her ayın 20’ si oyuncak alma günü olsun ve sen her ayın 20’sinde oyuncak alabilirsin” diyebilirler.
Anne Babalar
Çocukla oyunlar oynamalıdır.
Çocuğu oyun oynayabileceği güvenli alan yaratmalıdır.
Oyun oynama süresi çocukla birlikte belirlenmelidir.
Çocuğun yaşına göre oyuncak seçilmelidir.
Oyun oynarken çocuğun sorduğu sorulara cevap verilmelidir.
Oyunun çocuğun sosyal becerilerini geliştirmesinde önemli bir yere sahip olduğu unutulmamalıdır.