DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
NEVZAT ÜLGER
NEVZAT ÜLGER
Giriş Tarihi : 02-10-2023 11:35

MERKEZ SAĞ VE TARTIŞILAN MUHAFAZAKÂRLIK

Siyasette bir merkez kavramı var ve bu merkezin sağında ve solunda siyasi partiler sıralanırlar. Biz bu gün merkeze en yakın noktada, ancak merkezin sağında olan partilerden ve bu kulvarın özelliklerinden bahsedeceğiz. Bu ülkede son birkaç yıldır “merkez sağ” sanki boş duruyor algısı var toplumda.

Merkez sağ, siyasi yelpazenin sağında yer alırken merkeze daha yakın olduğunu iddia ediyor.  Bu partiler genellikle liberal demokrasiyi, kapitalizmi, piyasa ekonomisini, özel mülkiyet haklarını ve biraz da refah devletini savunurlar.

Dünyada da ülkemizde de sol anlayışlar genelde bölüşüm üzerine, sağ anlayışlar kalkınma üzerine propaganda ve icraat yapıyorlar. Tabi yokluk üzerinde bölüşme olmaz. Onun için önce kalkınma gerekir. Bölüşmek için kalkınma, kalkınmanın sonucunda da gelirin adil dağılımı mutlaka olmalıdır. Aksi halde iki görüş de ülkenin yalnız %10 nüfusuna çalışır.

Büyük bir eksiklik ama maalesef gerçek anlamda bir merkez sağ ve yine gerçek anlamda bir merkez sol parti olmadı.

Türkiye'de merkez sağ çizgi Demokrat Parti ile başlar. DP'den sonra merkez sağ çizgide yer alan Adalet Partisi, Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi de, siyasi yaşamları boyunca hem kalkınmacı olmuşlar hem de halkın inançlarına, dinine, kültürüne, örf ve adetlerine saygı göstermişlerdir.

Türkiye'de merkez sağ siyasi hayatına, 1946 yılında kur(duru)ulan Demokrat Parti (DP) ile başlamıştır. DP'nin 10 yıllık iktidarına karşı yapılan darbeden sonra 1965 iktidarı ile Adalet Partisi merkez sağı yeniden temellendirmiştir.

Yine 1980 darbesi sonrasında merkez sağ, Anavatan Partisi (ANAP) ve Doğru Yol Partisi (DYP) ile yoluna devam etmiştir.

1960'lı yıllarda Ülkücü Hareket ve Milli Görüş siyasi hareketlerinin ortaya çıkması, merkez sağı ılımlılık ve merkeziyetçilik bakımından farklılaştırmış, biraz daha İslami bir çizgiye çekmiştir.

Günümüzde kendisini “muhafazakâr demokrat” olarak tanımlayan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ülkenin en uzun süre iktidarda kalan sağ partisi olmuştur. AK Parti'nin popülerliği, kitle partisi olması ve ideolojik içeriği nedeniyle (2002-2013) döneminde merkez sağ partisi olarak nitelendirilmiştir. 2018 sonrasındaki sistem değişikliğinin ardından merkez sağ kavramı yeniden değerlendirme konumundadır.

Siyaset bilimi açısından; merkez sağın siyasi düşüncesi, demokrasi ve sivil toplum, milliyetçilik, (dini) muhafazakârlık ve laiklik gibi unsurlardan oluşmaktadır.

Merkez sağ, etnik milliyetçilik yerine kapsayıcı bir sivil milliyetçilik anlayışını benimser. Milli irade anlayışları için önemli olan, kişinin kendini Türk hissetmesidir. Anayasamız böyle söylüyor.

Bazılarına göre de merkez sağ, bir ara formül, bir geçiş pozisyonudur, halk ile rejim arasında bir tampon bölgede yer alıyordu.

Bazen devletin resmi ideolojisinin halka karşı sözcüsü, bazen de halkın devlete karşı sözcüsü, bazen halkın rejim karşıtı taleplerinin deşarj olacağı meşru bir sibop, bazen de devletin katı uygulamaları karşısında halkı koruyan bir muhafız olarak iş görüyordu.

Merkez Sağ’dan beklenen, parlamenter demokraside, muhafazakâr halk kitlelerini rejimin kırmızıçizgileri içinde tutmak, sandıkta rejimin ideolojisine aykırı hata yapılma ihtimalini bertaraf etmekti.

Gerçi merkez sağ siyasetçiler; dindar, muhafazakâr halk gibi yaşamıyor, Batı tipi bir hayat yaşıyorlardı ama yine de muhafazakâr halk kitlelerinin “adamları” olmuşlardı.

Bir merkez sağ siyasetçinin cuma namazı kılması, Allah razı olsun demesi bile bazen bu duygudaşlığın kurulması için yeterli olabiliyordu.

Bu denge 2002’de AK Parti’nin iktidara gelmesiyle önemli oranda yeniden şekillendi. Çünkü AK Parti, hem klasik merkez sağcılar gibi Batıcıydı, hem de kırmızı çizgileri zorlamıyordu. Partinin çoğunluğu da muhafazakâr insanlardan oluşuyordu.

Denebilir ki; AK Parti 2010’daki referandumdan sonra, dış bağlantısı olmayan sol ideolojilerin dışındaki bütün grupların kendilerine rahatça yer bulabilecekleri bir noktaya gelmişti.

Özellikle 2018 yılında referandumla yürürlüğe konulan “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”nden sonra tüm partililer daha seküler ve şehirli olan merkez sağ seçmenlere dönüştü.               

Siyasi partilerimiz, siyasi gelecek açısından ve seçmeni küstürmemek anlamında çevrenin dar ufkundan da fazla uzaklaşamıyorlar. Diyebiliriz ki; Türkiye'de siyasi partiler, kendi dar cemaat ufuklarını kolay kolay aşamıyorlar.

Bazı gözlemcilere göre; 2018 sonrasında muhafazakârlıkla milliyetçilik birleşti, devletle din iç içe geçti. Yeni klişe; “yerli ve milli”. Yerli; Türk, milli; İslam.

Şimdilerde “iktidardaki muhafazakârlık” da, “muhalefetteki muhafazakârlık” da tartışılıyor. Hatta yalnız “siyasetteki muhafazakârlık” değil, “ hayatın bütün alanlarındaki muhafazakârlık” tartışılıyor.

 

NELER SÖYLENDİ?
@
NEVZAT ÜLGER

NEVZAT ÜLGER

DİĞER YAZILARI “İŞARATÜ’L İCAZ” ÜZERİNDEN CHP REDDİ MİRAS YAPAR MI?         YEREL SEÇİMLERDEN NE BEKLİYORUZ? KRİZLER BİLEREK(Mİ) ÇIKARILIYOR ETSO’YA ÇAĞRIMIZ VE BEKLENTİMİZ DİYANETE ÇALIŞANLARINDAN UYARI! SEÇİME GİDİYORUZ-SAVAŞA DEĞİL TEHLİKELİ BİR PROJE; EVANJELİZM HARPUT VE ELAZIĞ ÜZERİNE SEKİZ ESER DEĞİŞEN DÜNYADA TÜRKİYE’NİN AVANTAJLARI YEREL YÖNETİCİLER YEREL KALKINMAYI BAŞARABİLİRLER ATATÜRK’ÜN İLTİFATINA MUHATAP BİR İSİM İSMAİL HAKKI OKDAY EDEBİYAT MI DAHA ETKİLİ- SİYASET Mİ? BEŞİ BİR YERDE DEMİREL-ÖZAL-ERBAKAN SİYASET VE KAYITDIŞILIK TÜRKİYE’DE DİNDARLIK ALGISI FARKLILAŞIYOR BİRKAÇ OLAYLA EKONOMİ ANLATIMI KENT KONSEYİ VE STK’LAR TÜRKİYE CUMHURİYETİ 100 YAŞINDA “NİCE YÜZYILLARA” CHP KURULTAYININ ARDINDAN “HANS’IN ANLADIĞINI HASAN DA ANLAMALI” VAHDET-İ VÜCUD VE PANTEİZM Hz. ÂDEM NE İSE BİZ DE OYUZ AK PARTİ 4. BÜYÜK KONGRESİNİN ARDINDAN VOLTAİRE, DİDEROT VE RUS ÇARİÇESİ  (İLGİNÇ BİR ANEKTOD)   G20 VE TÜRKİYE DÜNYANIN YENİ PATRONLARI KİM? SEÇİMLERDE MİLLİYETÇİ OYLAR  KUR’AN YAKMA EYLEMİ VE DİN KARŞITLARI BU MAKALEYİ HERKES OKUMALI (SÜLEYMAN DEMİREL PENCERESİ) ENFLASYON DEĞİL AHTAPOT MÜBAREK MİGROS İÇKİ SATAMAZ (MI?) DÜNYA YENİDEN ŞEKİLLENİRKEN TÜRKİYE ÇOK YÖNLÜ OLUYOR   TÜRKİYE “OYUN KURUCU” ÜLKE       HAZİNE GÜÇLÜ İSE DARBE OLMAZ BELEDİYE BAŞKANI MI OLMAK İSTİYORSUNUZ? EKONOMİZM YAPMADAN EKONOMİ KONUŞMAK SİSTEM VE REJİM BİR POLEMİĞİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ YENİ KABİNEDEN PROFİLLER MİLLET İTTİFAKI NEDEN KAYBETTİ? CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNİN ARDINDAN İKİNCİ TUR CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VE BEKLENTİLER ŞEHİR KİMLİĞİNİ KAYBETMESİN 2. YÜZYILIN SEÇİMLERİ TOPLUMUN SİYASİLERDEN BEKLENTİLERİ KİM HANGİ İSİM  ÜZERİNDEN SİYASET YAPIYOR? BİLGİ KAYNAĞI OLARAK TASAVVUF SİYASETTE YENİ YAPILANMALAR PARTİLER SEÇİME PROJELERLE GİTMELİ DÜNYA YENİDEN RESETLENİYOR 14 MAYIS 2023 ERKEN SEÇİMİ RESETLENEN YENİ TÜRKİYE DEVLETİN DİNİ VE MEDENİYET DÜŞÜNÜYOR MUYUZ? DEPREMLERLE YAŞAMAK SANAYİLEŞME VE KALKINMA HİKAYESİ “MESNEVİ OKUYUP BULGUR AŞI YEMEK” VEKALET SAVAŞININ YENİ ADI: UKRAYNA KATAR DÜNYA KUPASI VE ÇIKARIMLAR KAPİTALİZM ÜZERİNDEN İRONİ KALKINMA VE İSLAM ÜLKELERİ ÜZERİNE HARPUT’U YENİDEN DÜŞÜNMEK ÜLKELER HANGİ SİSTEMLE YÖNETİLİYOR? POTANSİYELİMİZ VE GELECEĞİMİZ
NAMAZ VAKİTLERİ
PUAN DURUMU
  • Süper LigOP
  • 1GALATASARAY3081
  • 2FENERBAHÇE3079
  • 3TRABZONSPOR3049
  • 4BEŞİKTAŞ3046
  • 5KASIMPAŞA3043
  • 6RAMS BAŞAKŞEHİR FUTBOL KULÜBÜ3042
  • 7ÇAYKUR RİZESPOR3042
  • 8BITEXEN ANTALYASPOR3041
  • 9YUKATEL ADANA DEMİRSPOR3039
  • 10CORENDON ALANYASPOR3039
  • 11EMS YAPI SİVASSPOR3038
  • 12YILPORT SAMSUNSPOR3036
  • 13MONDİHOME KAYSERİSPOR3036
  • 14MKE ANKARAGÜCÜ3033
  • 15ATAKAŞ HATAYSPOR3033
  • 16TÜMOSAN KONYASPOR3033
  • 17GAZİANTEP FUTBOL KULÜBÜ3031
  • 18VAVACARS FATİH KARAGÜMRÜK3030
  • 19SİLTAŞ YAPI PENDİKSPOR FUTBOL3029
  • 20İSTANBULSPOR3013
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA