OKUMA EĞİTİMİNİN ÖNEMİ

İnsanın anlama ve bilgi edinme yollarından birisi okumadır. Dört temel dil becerisinden biri olanokuma, basılı sözcükleri kavrama ve yorumlamaya dayanan zihinsel bir etkinliktir. Fiziksel ve zihinsel unsurların birlikte işlemesi ile oluşan okuma becerisi insanların kendini geliştirmesinde en önemli araçtır.
Okuma; öğrenme kavrayışını, analiz ve sentez gücünü, yorumlama ve yeni hükümler verme yeteneğini arttırır. Okuma, anlamanın bir parçası olduğu için eğitimde her dersin en önemli araçlarındandır. Bu sebeple okumanın eğitim sistemimizin hedeflerine ulaşmadaki etkisi oldukça fazladır. Bütün dersler okumayı gerektirdiğinden okuma becerisi gelişmemiş bir öğrencinin başarı seviyesi dedüşüktür. Öğrencilerin okuduğunu anlama başarılarıyla diğer derslerdeki başarıları arasında anlamlı düzeyde bir ilişki vardır.
İlk okuma yazma çalışmaları ile kazanılan okuma becerisi daha sonraki eğitim süreçlerinde geliştirilebilir. Okuma eğitimi diğer dil becerilerinde olduğu gibi beşikten mezara kadar süren bir eğitimi gerektirir.Okuma bir beceri,  alışkanlık ve tekrar işidir.Okuma becerisinin gelişerek devam etmesi zorunlu eğitim içinde atılan temellere bağlıdır. Bu dönemdeki temelin kökleri ne kadar sağlam olursa ileriki dönemlerde de gelişme ve alışkanlık o kadar başarılı olur.
Okuma eğitimi çalışmalarının başlangıcında öncelikle öğrencilerin okuma düzeyinin saptanması yani anlamanın ve okumanın belirlenmesi gerekir. Daha sonra öğrencinin hem hızını hem de anlamasını geliştirmede işaretlerin (harf, noktalama vb.) kelimelerin ve metnin tam kavraması; yeterli zenginlikte bir kelime hazinesi ve yazarın düşünce yapısını yakalaması gibi alanlarda çalışmalar yapılmalıdır.
İlköğretim ikinci kademeye gelen öğrenciler okumanın mekanik yönünü(harfleri, kelimeleri tanıma ve bunları seslendirebilme vb.) öğrenmiş,zevk için okuma becerilerini kısmen kazanmıştır.Bu dönemde yapılacak okuma eğitimi, çocuğun çok yönlü ve hızlı olan gelişim yeteneklerine cevap verecek doğru, hızlı ve anlamlı okuma becerisini geliştirecek şekilde olmalıdır.
Okuma eğitiminin çocuğa kazandırdığı en temel beceriler şunlardır:
• Okuma kurallarını uygular
• Okuduğu metni anlar ve çözümler
• Okuduğu metni değerlendirir
• Söz varlığını zenginleştirir
Okuma Eğitiminde Kullanılan Bazı Yöntemler:
1. Tam Okuma:
Metindeki düşünce duygu süreçlerini adım adım izlemeyi ve içeriği analiz edip değerlendirmeyi kapsar.Bu tür okumada notlar alınır, önemli görülen yerlerin altı çizilir. Ders kitaplarının okunmasında genel olarak uygulanan okuma şekli, tam okumadır. Bu okuma yöntemi öğrencinin başarısını olumlu yönde etkiler.
2.Seçmeli - Esnek Okuma:
Metnin türüne anlatım biçimini ihtiyaçlara amaçlara ve zamana göre okuma hızını ve türünü belirlemektir. Esnek okumada kitabın içindekiler,önsöz, indeks gibi bölümlerinden yararlanılır. Böylece metinle ilgili genel bir fikir elde edilebilir daha sonra ihtiyaçlara göre ilgili bölümler okunabilir. Bu okuma esnasında metnin sadece ana fikrini ve yardımcı fikirleri almaya yönelik hızlı bir göz gezdirme yapılabilir.
3. Soru Sorarak Okuma:
Bu okuma yönteminde okuma öncesinde ve sürecinde öğrencilere sorular hazırlatılarak metin üzerinde düşünmelerini ve metni anlamalarını sağlamaktır.
4. Sesli Okuma:
Öğrencilerin okunan metinde geçen kelimelerin nasıl telaffuz edildiğini ve hangi bağlamda kullanıldığını anlamalarını sağlar. Sesli okuma öğrencilerin okuma seviyesini belirlemeye yardımcı olurken dinleyenlerin zihinsel faaliyetlerinin gelişmesine de katkı sağlar.Öğrencilerin düzgün konuşma yeteneğini geliştirir.Sesli ve güzel okuma, dinleyicilerin konuya ilgi duymasını sağlar ve dinleyicide okuma zevki uyandırır.
5. Sessiz Okuma:
Sessiz okumada amaç öğrencilerin Akıcı ve hızlı okumalarını sağlamaktır sessiz okuma göz hareketleri ve beyinde meydana gelen okuma sürecine dayanmaktadır sesli ve sessiz okuma arasındaki en önemli fark sesli okumanın sadece anlamayı değil anlatmayı da kapsamasıdır sessiz okuma daha çabuk anlamaya ve kavramaya yöneliktir okuma eğitiminin en önemli amaçlarından birisi sessiz okuma alışkanlığının kazandırılması ve geliştirilmesidir sessiz okuma becerisi sesli okumadan sonra kazanılır.
6. Eleştirel Okuma
Bu okuma yönteminde amaç; öğrencilere okudukları hakkında soru sorma alışkanlığı kazandırarak konu hakkında düşünmelerini sağlamak; konuyu olumlu ve olumsuz yanlarıyla ve tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirerek kendi doğrularını buldurmaktır.