DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Av. İrfan SÖNMEZ
Av. İrfan SÖNMEZ
Giriş Tarihi : 20-12-2023 13:05

Kabuk bağlamış yaraları deşmek

Her ülkenin tarihinde-uyuşmazlık alanları- vardır. Bazılarının iftiharla baktığı bir olaya, diğer bazıları üzüntü ve acı ile bakabilir. Doğru olan, bir -duygu bataklığı- olan bu alanlara girmemektir. Girdikçe batar, bitmiş olaylar üzerinden yeni düşmanlıklar, yeni ihtilaflar üretirsiniz. 

Şeyh Said isyanı o ihtilaf alanlarından biridir

İnsanlarımızın en zayıf ve istismara en açık yanı, dini inançlarıdır. Onun için ihanet, çoğu zaman insanımızı bu yönden iğfal etmiştir. İkbal peşinde koşan birçok muhteris, -din bayrağı- ile milletin karşısına çıkmış, oluk oluk kan akmasına sebep olmuştur. 

Bazıları için Şeyh Said bir din mücahididir.  Tek gerekçeleri, onun -dini bir söylem- kullanması, sağa sola gönderdiği mektuplarda -Şeriatı Garrayı Ahmediye-(Hz. Peygamber'in parlak şeriatı) için aşiretleri cihada çağırmasıdır. Her cihad çağrısı, İslam'a uymadığı gibi gerçekte İslam'ın prensiplerini hayata nakşetme amacı da taşımaz. Bazen gerçek dava, şeriat bohçası ile sarılarak gizlenir, mücadele hedefine ulaşıp, bohça açıldığında içinden çok başka şeyler çıkar. 

Ayaklanmaya katılanlar, ele geçirdikleri her yerde yağma, hırsızlık, kadınlara musallat olmak gibi İslam'ın asla cevaz vermediği çirkinliklere karışmışlardır. Aynı dine inanan insanlara müşrik muamelesi yapmışlardır. Hamamlar basıp kadınlara musallat olmuşlardır. İsyancılarda İslam arayanlar, kısa zamanda hayal kırıklığına uğramışlardır. 

İslam iddiası ile yola çıkanları yine İslam'ın yüce prensipleri ile değerlendirmek gerekir. Birgivi'nin, Gazali'nin, ehli sünnet'in; "İmam(başkan/yönetici" zalim veya fasık da olsa baş kaldırmayı kesinlikle uygun görmeyen, ödenecek bedeli elde edilecek faydadan daha ağır gören fetvaları vardır.Hanefi/Maturidi görüşe göre, zalim sultana muhalefet edilir ama isyan edilmez.  

Daha bu tarafa gelince Şeyh Said'in çağdaşlarının çoğu bu kalkışmayı doğru bulmamış, etki alanında olanları bu isyandan uzak tutmuşlardır.  

Bunlardan biri Said Nursi'dir. Şeyh Said, o dönem şöhreti ülkedeki bütün din adamlarından daha yüksek olan Nursi'ye Kör Hüseyin Paşa'yı gönderir. Bu zatın paşalığı, Hamidiye alaylarında görev yaptığı için Abdülhamit Han tarafından verilen bir ünvandır. Kör Hüseyin, Şeyh Said'in başkaldırısına Nursi'den destek ister. Yanında getirdiği zekât altınlarını/paralarını talebelerine dağıtması için Said Nursi'ye uzatır. Nursi, bunun bir nevi rüşvet olduğunu anlar, kendisi Şafii'dir, "nakli zekât caiz değildir, getirdiğiniz yerde dağıtın" diyerek reddeder. Ayaklanmaya katılma ve destek teklifi için ise şunları söyler: "Hareketiniz akim kalır, vazgeçin bu isyandan. Bin yıldan beri İslam'a hizmet eden bir milletin evladına silah çekilmez. Siz Ahmet'i Mehmet'e, Hasan'ı Hüseyin'e kırdırmak mı istiyorsunuz?"  

Nursi, Molla Selim'in 1916 Bitlis isyanında da aynı tavrı göstermiştir. Kendisine yapılan ayaklanmaya katılma teklifini nasıl reddettiğini şöyle anlatır: Eski Harb-i Umumi’den biraz evvel ben Van’da iken bazı dindar ve muttaki zatlar yanıma geldiler.Dediler ki:’Bazı kumandanlarda dinsizlik oluyor,gel bize iştirak et,biz bu reislere isyan edeceğiz.’ Ben de dedim:’O fenalıklar ve o dinsizlikler, o gibi kumandanlara mahsustur,ordu onun ile mesul olmaz.Bu Osmanlı Ordusundaki belki yüz bin evliya var.Ben bu orduya karşı kılıç çekmem.Ve size iştirak etmem.’O zatlar benden ayrıldılar, kılıç çektiler,neticesiz Bitlis Hadisesi vücuda geldi.Az zaman sonra Harb-i Umumi patladı. O ordu din namına iştirak etti.Cihada girdi.O orduda yüz bin şehitler evliya mertebesine çıkıp beni o davamda tasdik edip kanlarıyla velayet fermanlarını imzaladılar.” Nursi, ayaklanmaya katılmamakla kalmamış,  Bitlis valisi ile birlikte aşiretleri gezerek isyanın yayılmasını da önlemiştir. 

Ayaklanmaya karşı çıkanlardan biri de Elazığ/Harput'ta ikamet eden, aslen Erzurumlu  Osman Bedrettin'i Erzurumi, yaygın ismiyle İmam efendi'dir.Son büyük Nakşi şeyhlerindendir. O tarihlerde Doğu ve Güneydoğu'da 150-200 bin civarında müridi olduğu söylenmektedir. Bağlılarından biri Karakoçan'da aşiret reisi Necip Ağa'dır. Şeyh Said'in elçileri ona da ayaklanmaya katılması teklifinde bulunurlar. Bir şehzadenin de isyana destek verdiğini, büyük bir ordu ile gelmekte olduğunu bölgeyi ele geçirdikten sonra Ankara'ya yürüyeceklerini söylerler. Necip Ağa," şeyhime soracağım" der. "O Allah adamıdır, ne anlar bu işlerden" diyerek ne kadar ısrar ederlerse de sormadan hareket etmeyeceğini söyler. İmam efendiye gelir, olanları anlatır. İmam efendi,"zinhar... zinhar...(Sakın,sakın)  bu bir İngiliz oyunudur. Buna katılan bizden değildir diyerek" hem Necip ağaya hem müritlerine isyandan uzak durmalarını söyler. Necip ağa isyana katılmaz ama milisleriyle birlikte askerin yanında isyancılara karşı savaşır. 

Bu iki isim dönemin alimleridir. Meselenin dini yönüne vakıftırlar. İmam Efendi, ayrıca büyük bir mutasavvıftır.Etki alanlarında ayaklanmanın önünde bent olurlar, daha da büyümesini engellerler.  

Şeyh Said,  yargılama esnasında yaptıklarını savunamamıştır. İfadesinde Elazığ komutanı olarak atadığı Şeyh Şerif'i ima eden açılamalarda bulunmuştur. Bu Şeyh Şerif, devlet duruma hakim olduktan sonra Bingöl'de bir mağarada saklanmıştır. Yanında fedaileri Hasan ve Mahmut da vardır. Yerini bilip,ziyaretine gelenlerden biri,  yanında Gazi Mustafa Kemal'e küfür edince; Şeyh hiddetlenerek, küfreden şahsa;" Gazi'yi o pis ağzına alma, seni ayağımın altına alırım, biz onunla savaştık ama o bir gazidir" diyerek şahsı yanından kovmuştur. Şeyh Şerif, isyanın ikinci adamıdır ama başkaldırdığı kişinin(Atatürk) hakkını da teslim etmiştir.  

Toplumda derin çatlaklara neden olan bu tip uyuşmazlıkları yeniden gündeme getirmek,o çatlakları derinleştirmekten başka işe yaramaz.Bazı şeyleri unutup bazı şeyleri canlı tutarak millet olunur. İhtilaflar unutturulur, ittifak edilen konular öne çıkarılır. Sürekli ihtilaflar, ayrılıklar üzerinden siyaset yapmak bir toplumu bölmek, parça parça etmektir. Durup dururken - birkaç bin etnikçi-İslamcının oyunu almak için Şeyh Said'i gündeme getirmek bu ülkenin temelleriyle oynamak,vatandaşın arasına yeni mesafeler, yeni husumetler koymaktır. O isim, Şeyh Said'e saygı için değil, iktidar oyununda galip çıkmak için oraya verildi.  Çünkü toplum kavga ederse onlar kazanır, barışırsa  onlar kaybeder. Şanlı Peygamber, bu gibi durumlar için:"Fitne uykudadır uyandırana lanet olsun,"der. Her seçimde  kabuk bağlamış bir yarayı deşmek bu millete ihanettir. 

Şeyh Said isyanının özeti şudur: 

-Dönemin büyük din adamları, mutasavvıfları isyanı doğru bulmamışlar,karşı çıkmışlardır. 

-İsyanda etnikçi Azadi örgütü vardır. 

-Zamanlaması ve sonradan ortaya çıkan belgeler ayaklanmada İngiliz parmağı olduğunu doğrulamaktadır. 

-Musul- Kerkük meselesinde Türkiye'nin elini zayıflatmıştır. 

-İsyan ulusalcı bir isyan değildir. İçinde az sayıda Kürt ve Türk, çok sayıda Zaza vardır. 

NELER SÖYLENDİ?
@
Av. İrfan SÖNMEZ

Av. İrfan SÖNMEZ

DİĞER YAZILARI Kazanan milliyetçilik olmalı Bir terör saldırısının düşündürdükleri Asıl tehdit bu siyaset tarzıdır Ülkücülük yağmalanırken Yerlikaya ve mafya operasyonları Bülbülü öldürmek DEM üzerinden milliyetçilik Biz seyrederken yahut siyasi münafıklık Mülakatlar ve iktidar Korkuları yönetmek Milliyetçilik ve İslam Sisi ile barış Montaigne haksız mı? Zana ve Ahmet Türk’ün çağrısı İslam düşüncesi ve ikbal Enkazdan oy çıkarmak! Aynı kaba tükürmek Düşün artık yargının yakasından Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail kararı Şeyhefendi'nin rüyasındaki Türkiye Sinan Ateş dosyası neyi bekliyor? Terörle mücadelede söz birliği ve kararlılık Deizm ve Kuran SULTAN DİNİN İKİZ KARDEŞİ OLUNCA Şehitlerimize dokunmayın! Dağın sözünü meclise taşımak ŞEHY SAİD ARAP'I SEVMEK YAHUT SEVMEMEK Kuyu ve külhan YUNANİSTAN ZİYARETİ İYİ Parti’nin kararı MİLLİYETÇİLİK VE MODERNİZM Atatürk Demirtaş’a selam gönderir miydi? Türkiye'de din anlayışında değişim süreci Yargı bağımsızlığı ABD/İsrail yapımı soykırım CHP’de yeni dönem Meclisin imkanlarını milletin aleyhine kullanmak! Kurtuluş paradoksu NİCE YÜZ YILLARA İslam düşüncesinin siyasal ufku Irak, Suriye, Libya ve Filistin, ya sonra?  Para ve Faiz FİLİSTİN,İSRAİL,BATI’NIN İKİ YÜZLÜLÜĞÜ Hamas'ın saldırısı ve Filistin sorunu Öz vatanda sığınmacı olmak AİHM kararları ve çifte standart Mafya ile mücadele Tek dil, bütünleştirir Edepsizliğin dini yoktur!  Cabiri; yeniden yapılanma -2 Bölünme Anayasası DAĞINIK MUHALEFET BİN DOKUZYÜZ YETMİŞ SEKİZ Tarihi parçalamak İtaat ve itaatsizlik üzerine Milliyetçiler nasıl birleşir? Milliyetçilerin birliği Cabiri ve yeniden yapılanma BAHÇELİ’NİN İTTİFAK ÇAĞRISI Çürüme Yerel seçimlere doğru, ittifak mı, tek başına mı? İSLAM VE SİYASET Hukuk olmadan ekonomi düzelmez! VATANDAŞ NEREDE, MUHALEFET NEREDE? ZAM YAĞMURU VE ALDATMA USTALARI İslam, demokrasi ve Türkiye Bu kafayla mı? KAYBETME PSİKOLOJİSİ İLE SEÇİM KAZANILMAZ Fransa’dan ders almak MERDAN YANARDAĞ, ÖCALAN İYİ PARTİ KONGRESİ VE YENİ SİYASETİN İPUÇLARI Bir kitap ‘Popülizmin küresel yükselişi’ Dini cehalet ve fanatizm Sorunumuz din ve milliyetçilik satanlardır 14 MAYIS SEÇİMLERİ VE BATI BİZ PKK'YA BAKARKEN... Yeni hükümet ve beklentiler Suçlu sadece muhalefet mi? Gyges'in yüzüğü yahut bağımlı yargı BİR HATIRA:GÜN SAZAK'IN ARDINDAN Geleceğini başkalarının ellerine bırakan toplum Anketler ve sonuçlar TARAFIMIZ BELLİ! Ayrıştırma siyaseti yerine birleştirme siyaseti Türkiye değişim istiyor AKP giderse... Milliyetçiler birleşiniz! Zamansız söz kime yarar EKONOMİK KRİZ,MİLLİYETÇİLİK VE AYRIŞMA Enfokrasi Testi kırıldı Akşener ve Altılı masa DAHA SORGULAMANIN ZAMANI GELMEDİ Mİ? Zaman daralıyor AFET BÖLGESİ, KADER-TEDBİR Deprem, Hatay ve Sığınmacılar Acımız büyük Büyük felaket Akşener ne diyor? Ortak politikalar metni, bir iktidar sıçraması Her seçim İmralı KARNE HEDİYESİ Bu sese kulak verilmeli FAY HATLARI ÜZERİNDE SİYASET Tutukluluk ve siyaset SİNAN ATEŞ'İN YAKTIĞI ATEŞ Yeni bir milliyetçi sıçrama ŞİDDET KÜLTÜRÜ Robotların duyguları yoktur! Tepkileri toplumsallaştırmak Seçilmiş travma Akşener’in suçu! Sosyal medya ve seçimler HERKES İÇİN ADALET Mahkeme kararı ile Kılıçdaroğlu’nun önü açıldı Yargı’nın intiharı ÇOCUK İSTİSMARI, STRATEJİSİZLİK ASKERİMİZ FAKİRDENDİR POST KAVGASI DEĞİL,VATAN KAVGASI Seçmenle duygusal ilişki kurmak YALANLA AVUNMAK Telafisi olmayan bir seçim Parti kapatma: Hukuk ve siyaset Sisi, Esat, muhalefet Parti kapatmak HDP, HANGİ MASANIN ALTINDA? HDP ile görüşme YERLİ VE MİLLİ OTOMOBİLDE SORULAR Suçlu bulundu: Türklük SİYASÎ İSTİKRAR VE GÜNDEM Kapanmış yarayı deşmek Fakıbaba, erdemli siyaset SİYASETÇİNİN BAŞARISI NE İLE ÖLÇÜLÜR? SEÇMEN EĞİLİMLERİNİ ANLAMAK Demokrasi ne ile var olur? YORUMA AÇIK OLMAYAN NAS BUDUR! BİZDEN Mİ OLSUN, ONDAN MI OLSUN? Bu kafayla terör bitmez! Sığınmacı sorunu, biz ve ABD SİYASİ NEZAKET VE CHP AHLAK KRİZİ Anketler ne diyor? İttifak ve nezaket Selçuklunun Osmanlının torunu, cumhuriyetin çocuklarıyız... Adaylık tartışmaları CUMHURBAŞKANI KİM OLMALI? YA HUKUK DEVLETİ YA YOLSUZLUK DEVLETİ KAFALAR DEĞİŞMEDİKÇE TARİH ÜZERİNDEN KUTUPLAŞTIRMA İMAM HATİPLER VE ŞARKICI GÜLŞEN EKONOMİK SORUNLARI ÇÖZECEK KADRO Doğru aday, kazanacak adaydır Keskin dil barış getirmez PARTİLER, İHTİMALLER
NAMAZ VAKİTLERİ
PUAN DURUMU
  • Süper LigOP
  • 1GALATASARAY3081
  • 2FENERBAHÇE3079
  • 3TRABZONSPOR3049
  • 4BEŞİKTAŞ3046
  • 5KASIMPAŞA3043
  • 6RAMS BAŞAKŞEHİR FUTBOL KULÜBÜ3042
  • 7ÇAYKUR RİZESPOR3042
  • 8BITEXEN ANTALYASPOR3041
  • 9YUKATEL ADANA DEMİRSPOR3039
  • 10CORENDON ALANYASPOR3039
  • 11EMS YAPI SİVASSPOR3038
  • 12YILPORT SAMSUNSPOR3036
  • 13MONDİHOME KAYSERİSPOR3036
  • 14MKE ANKARAGÜCÜ3033
  • 15ATAKAŞ HATAYSPOR3033
  • 16TÜMOSAN KONYASPOR3033
  • 17GAZİANTEP FUTBOL KULÜBÜ3031
  • 18VAVACARS FATİH KARAGÜMRÜK3030
  • 19SİLTAŞ YAPI PENDİKSPOR FUTBOL3029
  • 20İSTANBULSPOR3013
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA