ADALET VE LİYAKAT...

Adalet: Hak ve hukuka uygunluk, hak ve hukuku gözetme ve yerine getirmedir, doğruluktur ve doğrudan yana olmaktır.

Hüküm ve davranışlarında tarafsız ve ilkeli olmak, eşitliği gözetmektir. Menfaat, yakınlık, düşmanlık, önyargı gibi nedenlerin etkisinden uzak, doğru ve dürüstçe kararlar vermektir.

Liyakat: Layık olma, yaraşma, yaraşırlık ve uygunluktur.

Aynı zamanda liyakat, adaletin önemli bir parçasıdır. İnsanlık hayatında hak edenlerin hak ettiği yerde olmasıdır. İnsanlarında bu değerde adil ve hakkaniyetli olmasıdır, bu değere saygı göstermesidir.

Allah cc, Kur'an'ı Mübinde birçok ayetinde adalet ve liyakata bir hayli vurgular yapmıştır.

Nisâ, 135. Ayet: Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa, Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun. (Şahitlik ettikleriniz) zengin veya fakir de olsalar (adaletten ayrılmayın). Çünkü Allah ikisine de daha yakındır. (Onları sizden çok kayırır.) Öyle ise adaleti yerine getirmede nefsinize uymayın. Eğer (şahitlik ederken gerçeği) çarpıtırsanız veya (şahitlikten) çekinirseniz (bilin ki) şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.

Nisâ, 58. Ayet: Allah, size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Doğrusu Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor! Şüphesiz ki Allah, hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir.

Görüldüğü gibi Allah birinci ayette "adalete", ikinci ayette de "liyakata" vurgu yaparak, adalet ve liyakatın önemini net olarak ortaya koymuştur..

Allah'ın adaleti nettir, kesindir ve asla değişmez.

O'nun adaletinde asla adam kayırma ve referans gibi kuvvetler ayrılığı yoktur.

Allah'ın adaletinde sapma olmaz. İnsanların din, dil, ırk, güç, makam ve mevkisine göre değerlendirilme yapılmaz.

Liyakatta aynen adalet kadar önemlidir, değerlidir ve büyük önem arzeder.

Allah'ın liyakat anlayışında emaneti ehline vermek vardır. Hak edenin hak ettiği yerde olması gerekliliği vardır.

Allah'ın liyakat anlayışında torpil ve rüşvetle, bir takım güçlerin referansıyla iş takibi yapılamaz, insanların makam ve mevkileri değerlendirilemez.

Adalet ve liyakat konusunda, Allah'ın Kuran'da tarif edip vurguladığı, öngördüğü adalet ile günümüz insanlığının kendi içinde tesis ettiği ve uyguladığı adalet arasında çok önemli farklılıklar vardır..

Günümüzde uygulanan adalet sisteminin ana şarteli atmış, işlevini kaybetmiş, mizan ibresi yönünü güce göre değiştirmiştir.

Günümüzdeki adalet sisteminin tecellisine, yalancı tanıklığın, güç, makam ve mevkilerin, referansların ağırlığının ne kadar etkili olduğunu inkâr edemeyiz.

Günümüzde, büyük önem arz eden makam ve mevkilere atananların, kimlerin referanslarıyla ve nasıl geldiklerini düşünecek olursak,

Liyakat adına olumlu bir söz söylememiz mümkün değildir.

Netice itibariyle sosyal hayatımızda yapmış olduğumuz o kadar yanlış şeyler var ki.. O kadar büyük yanlışların içindeyiz ki.. Adam kayırma ve referansla iş yapmanın yanına birde mülakat diye bir uygulamanın getirilmesi, bu uygulamayla açıkça ve göz göre göre torpil denen illetin hayata geçirilmesi, adalet ve liyakatın kalbine vurulan bir hançer darbesidir..

Yazılı sınavlardan yüksek puan alıpta mülakatta düşük puanla elenenlerin uğradığı adeletsizliğin tarifini yapmaya kelimelerin dili yetmez.

Yazılı sınavlarında barajı zor geçip düşük puanlar alıpta mülakatta yüksek puanlarla atananların ve bu uygulamanın içinde olanların "Huzuru İlahide" verecekleri hesap elbetteki çok ağırdır. Ayrıca böylesi bir adaletsizliğin bir izahı da olamaz..

Nahl, 90. Ayet: Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.

Bu ayette Allah, adaletle beraber iyilik yapmayı ve yakınlara yardım etmeyi emretmektedir. Aynı zamanda da her türlü fenalığı ve azgınlığı da menetmektedir.

Ayrıca birde bu ayet her cuma günü cuma namazında hutbenin bitiminde hatip tarafından okunmaktadır..

Ama ne hikmetse bizler bu ayeti eğip bükmüşüz. Bağlam ve bütünlüğünü bozup işimize geldiği şekle sokup, insanlara öyle anlatmışız.

Allah bizlere, ihtiyaç sahibi olan yakınlarınıza, yani hısım, akraba, eş ve dostlarınıza yardım ediniz. Onların ihtiyaçlarını karşılayanız, sıkıntılarını gideriniz diye emrederken,

Bizler ise,

O yakınlarımızı, eş ve dostlarımızı yetki ve selahiyetimizi, siyasi gücümüzü kullanarak onlara kadrolar ihdas ettik, işlere yerleştirdik. Onları o kadrolara yerleştirirken de gerçek hak sahiplerinin, hak edenlerin haklarını gaspettik.

Bunu yaparken de liyakatı görmezlikten gelip hasır altı ettik.

Adalet ve liyakattan bahsederken, bu iki önemli değerle ilişkili olan "kul hakkını" da unutmayalım.

Şöyle ki Kul hakkı; özellikle insanların canları, malları, ırz ve namusları, makam ve mevkileri, manevi şahsiyetleri, dini inanç ve yaşayışları, hak ettikleri edinim ve kazanımları gibi haklardır ki,

Buna "hukukul abd" yani kul hakkı denir.

Nisâ, 29. Ayet: "Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi helâk etmeyin. Şüphesiz Allah, size karşı çok merhametlidir." ayeti bu konudaki önemli mesajlardan biridir..

Özet olarak Allah'ın gerek adalet ve gerekse liyakatle ilgili ayetlerini hiç önemsemedik. İşimize geldiği gibi yorumlayıp algıladık. Aynı zamanda Allah'a iftiralar ettik.

Günümüzde adalet ve liyakat değeri adına konuşabileceğimiz ne kaldı ki?

İşin hep işgüzarlığında olduk, cambazlığına kaçtık. Sonuç olarakta adalet ve liyakatı katlettik!